Lies van der Spek, mandala’s

Dit keer de hobby van….Lies van der Spek,

September 2014
Mijn pet die ik op heb wordt gepromoveerd tot hoge hoed. Hierin stop ik drie briefjes met op elk briefje één van de drie favoriete hobby’s van Lies. Want er moet gekozen worden. Met de ogen dicht haalt Lies er een briefje uit. De winnaar is: ‘Mandala’ tekenen. Op de twee andere lootjes staat: ‘Kantklossen’ en ‘Schilderen’. Terwijl Lies koffie zet kijk ik nieuwsgierig rond en zie ook heel wat moois liggen, staan en hangen aan kantklos en schilderwerk. Tjonge wat een veelzijdigheid.Maar we gaan voor het Mandala tekenen. Vaak wordt nog bij het woord Mandala gedacht aan iets exotisch en dat het hoort bij bepaalde religies.Een Mandala tekening is eenvoudig gezegd een voorstelling binnen een cirkel. En iets tekenen en uitbeelden binnen een cirkel is van alle eeuwen, plaatsen en culturen.Ik weet niet of u het herkent, maar op de lagere school was voor mij het hoogtepunt van de week, het tekenuurtje. Hiep, hiep hoera! Met mijn passer maakte ik zo vlug mogelijk een cirkel. Nog wat lijnen en figuren en dan kleuren geblazen.
Van het woord Mandala had ik nog nooit gehoord, maar ik vond het tekenen binnen een rondje gewoon leuk.Het gaat bij Mandala tekenen niet om schitterende werkstukken te maken. Als je goed kunt tekenen is dat mooi meegenomen. Maar hoe je het wendt of keert, in ieder van ons schuilt een kunstenaar en tekenervaring is niet nodig, je moet het een kans geven. Zo is dat!
Lies gaf ook les in kantklossen op de Volksuniversiteit. Collega Elene vond dat Mandala tekenen ook wel wat voor Lies was. Elene had het goed gezien want het bleek al snel een schot in de roos, anders gezegd: spekkie voor Lies van der Spek(kie). Vanaf de tijd dat Lies nog Liesje was heeft zij altijd een zwak voor kleurpotloden gehad. En dat is goed te zien als je de kleine, grote en kingsize mappen.  doorbladert waarin Lies haar inmiddels ruim honderd kunstwerkjes bewaart. Prachtig! O nee dat mag ik niet zo aandikken van Lies, maar dat heb ik gewoon niet gehoord. Na de afronding van een cursus bleek dat een deel van de deelneemsters graag met elkaar door wilden gaan. Om de mannen over te halen was niet moeilijk want die waren er niet. Onder de naam: Mandala Kring Den Helder aan Zee, wordt er nu enthousiast ‘gemandalaat’ in het gezellige en gastvrije ‘Paviljoen van toen’. De groep werkt met thema’s en die zijn heel divers. Om er een aantal te noemen: lente, zomerbloemen, of een zogeheten doorgeef mandala waarin iedereen een stukje aan de Mandala tekening toevoegt. Ofwel één door allen.Tijdens het gesprek met Lies, is het nodig dat ik zo nu en dan aan de noodrem trek om de enthousiaste sneltrein wat af te remmen, want af en toe wat aantekeningen maken is ook nodig. Maar gelukkig werkt het remsysteem naar behoren.
Lies is al twee keer uitgenodigd in de Vredeskerk bij de koffieochtend en dat verbaast mij niks. Dat mens doet het niet alleen goed maar ook leuk. Na de koffie en een korte inleiding begint Lies rap met het uitdelen van Cd’s voor het maken van een cirkel. Men gaat geconcentreerd aan de gang. Menig puntje van een tong is duidelijk zichtbaar. Het geroezemoes wordt al snel minder en minder. En na een minuut of vijf kun je een speld horen vallen.
Opvallend is wel dat één van de deelnemers zijn Mandala tekening wel heel snel af heeft, een ware sneltekenaar dus. Binnen de cirkel blijkt en blijft het maagdelijk wit. En toch is de Mandala tekening volgens hem klaar. De kunstenaar zelf geeft een korte en bondige uitleg: dit is de Mandala van de stilte! Hij heeft het goed begrepen: alles mag, niks moet. Lies kan van deze bijeenkomsten volop genieten. Te zien hoe mensen ingespannen bezig zijn en er lol aan beleven, dat is toch prachtig. Dat vindt zij helemaal geweldig.
Ook de avond die Lies mocht verzorgen bij de dames van de Passage was een succes. Na inleiding en uitleg en het uitdelen van het materiaal kon al snel de bovenkant van het kapsel van de circa vijftig dames goed worden bekeken want de koppies waren allemaal diep gebogen over hun tekening. En wat dacht u van het feit dat je zelfs de klok kon horen tikken! En dat met vijftig vrouwen bij elkaar. Chapeau hoor dames. Ook de eerst licht pruttelende pruttelaarster ging helemaal om zoals dat in popi taal heet en bleek een getalenteerde tekenaar te zijn en vlug en vaardig met de kleurpotloden. Een dure hobby is het Mandala tekenen zeker niet. Want wat heb je er eigenlijk voor nodig: Een gewoon potloot, kleurpotloden, (met harde of zachte punt) een puntenslijper en een gummetje en ja papier natuurlijk.
Om een cirkel te maken gebruikt Lies een cd, singletje of LP. Ook met een schoteltje of bordje lukt het natuurlijk prima. En een passer dan? Nou nee liever niet want dan krijg je altijd een gaatje in het papier, dus die valt af voor Lies Zij laat mij ook een doosje zien met allerlei sjabloontjes. En dat kan van alles zijn. Van plastic, metaal of wat dan ook. Daarmee kun je mooie figuurtjes maken binnen de cirkel. Mag je dan helemaal niet buiten de lijnen? Natuurlijk wel, zegt Lies, en laat daar een aantal prachtige voorbeelden van zien uit haar verzameling Mandala’s die zij inmiddels heeft gemaakt. Kijk de cirkel is de basis maar verder maak je net zoveel uitstapjes buiten de cirkel als je zelf wilt.
Ik zie een dubbeldeks doos met kleurpotloden op tafel staan van een overbekend merk. De voornaam van het merk is Bruyn. Een prachtige doos. Als ik de doos open doe, is het niet moeilijk te raden wat de lievelingskleuren van Lies zijn. In deze volgorde; blauw, paars en geel. De potloden van deze kleuren zijn stompjes vergeleken bij de anderen.Je kunt voor het inkleuren van een Mandala kiezen voor kleurpotloden met harde punten of zachte punten. Dat is een puur persoonlijke keuze. Lies haar voorkeur gaat uit naar de harde variant.
Natuurlijk kun je ook verf of stiften gebruiken maar zeker als je begint met het Mandala tekenen is het kleurpotlood aan te bevelen, zeg maar het veiligst. En Lies kan het weten! Zeker weten! Je kunt ook op eigen houtje aan de slag gaan.
Ook over het Mandala tekenen zijn zat boeken verschenen, maar je kunt bij de Volksuniversiteit ook je licht eens opsteken. Heel gedecideerd schudt Lies haar hoofd wel drie keer als ik haar de vraag stel of het een voorwaarde is dat je moet kunnen tekenen. Nee, nee en nog eens nee. Nou dat is dus wel duidelijk. En het is ook niet leeftijdsgebonden. Het is gewoon een heerlijk tijdverdrijf voor jong en oud. Een weldadige tijdsvulling waar je bij weg kunt dromen en de tijd doet vergeten, want die vliegt.
Of het de oudste sportvereniging in Den Helder is weet ik niet, maar OKK is niet jong meer want werd opgericht in het jaar 1882. (O)efening (K)weekt (K)unst! Die drie letters OKK zijn ook van toepassing bij het Mandala tekenen. Mislukken is een woord dat niet voorkomt bij het Mandala tekenen. Neem nou die Mandala van de stilte. Ik bedoel maar.
Gaat u maar eens een kijkje nemen bij Lies en u zult zien wat er allemaal mogelijk is. Lies heeft dan wel niet het bekende houten bordje “Welcome” aan de voordeur hangen, maar U bent hartelijk welkom bij Lies. En de koffie is heerlijk dat weet ik nu uit eigen ervaring. Nee, een Mandala van de stilte vindt u niet bij haar, maar van al dat moois dat Lies heeft gemaakt en nog maakt, daar wordt je vanzelf stil van. Wedje maken? Niet doen hoor want u verliest het.
Rien Schelhaas